Auto’s zijn door onze overheid strikt gereguleerde producten. Van ieder product moet de fabrikant specificaties, veiligheidskeuren, testrapporten en conformiteit kunnen overleggen voordat het door de Rijksdienst voor het wegverkeer rijwaardig wordt verklaard. Vervolgens dient gedurende de gehele levenscyclus het product jaarlijks te worden gekeurd op veiligheid en functioneren. Hoe anders is het met woningen. Waar is de gebruiksaanwijzing als u een woning koopt? Staat er een keurmerk op? Wanneer is het voor het laatst gekeurd? Welke garanties zijn op de ingebouwde systemen afgegeven? Kunt u er veilig in en omheen wonen? Hoe is het onderhoud geregeld en waar kunnen we goedgekeurde reservedelen kopen? We hebben in Nederland rond de 7,8 miljoen woningen maar een echte Rijksdienst voor het wonen bestaat niet.

Rijksdienst voor het wegverkeer
In 1949 werd besloten de Technische Dienst van de Rijksverkeerinspectie en het Bureau Inschrijvingen Motorvoertuigen en Aanhangwagens dat onder Rijkswaterstaat viel, samen te voegen. Dat werd de nieuwe Rijksdienst voor het wegverkeer. Ooit werd per provincie gekeurd, maar in 1951 werden alle keuringen nationaal en kwam de kentekenregistratie. Tegenwoordig houdt de RDW het basisregister van alle Nederlandse voertuigen bij. In 1996 kreeg het RDW een zelfstandige status: een zelfstandig bestuursorgaan onder de aanduiding RDW, onder ministerieel toezicht van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat.

Ook werd de ontwikkeling gestart om van ‘slechts’ een nummerbord naar een gecontroleerde en gedocumenteerde kentekenplaat te komen. Van slechts een volgnummer naar gecontroleerde afgifte én inname van kentekenplaten. De eerste auto’s werden niet geregistreerd en kregen simpelweg een volgnummer. In 1899 waren er reeds 168 nummerplaten uitgegeven! De registratie was een zaak voor de provincies: iedere provincie had een eigen letter met maximaal 5 witte cijfers op een donkerblauw nummerbord. Vanaf 1951 werd de registratie landelijk. In 2000 werd de nieuwe gele kentekenplaten met EU-symbool en NL-aanduiding geïntroduceerd.

Gecontroleerde afgifte en persoonsregistratie
Kentekenfabrikanten mogen geproduceerde kentekenplaten slechts leveren aan diegenen op wiens naam het kenteken is geregistreerd. Daarom moest de autoriteit persoonsgegevens toestemming geven voor de identificatieplicht voor een eigenaar om een kenteken op naam te laten stellen. Elke individuele kentekenplaat bevat een unieke code en het kentekenbewijs geeft aan dat een zgn. GAIK-kentekenplaat is uitgereikt. Om diefstal en verlies van kentekens te voorkomen is in 2013 zelfs een richtlijn bevestiging kentekenplaten opgesteld.

Het kentekenbewijs is het identificatiemiddel van een motorvoertuig. Het bevat het kenteken, de persoonsgegevens, datum van toelating, voertuigomschrijving en het chassis- of framenummer. En bij elke (nieuwe) uitgifte wordt een nieuwe negencijferige tenaamstellingscode gecreëerd. Het kenteken is gekoppeld aan eigenaar en voertuigidentificatienummer (VIN) dat weer onlosmakelijk met het chassis is verbonden. Deze bestaat uit 17 tekens en is volgens wereldwijde ISO-afspraken gestandaardiseerd in drie delen: producentcode, typenummer en identificatienummer.

Woningregistratie
Voor woningen hebben we ook ‘kentekens’ en een registratiesysteem: de Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Dit is een samenvoeging in 2017 van de gebouwen en adressen registraties. Elk gebouw heeft een unieke BAG-code die door het kadaster worden beheerd. Eén gebouw zoals een appartement kan dus meer adressen bevatten.  Op de BAG-viewer kunt u via uw postcode de BAG-code voor uw woning(en) vinden. Elk BAG-object is adresseerbaar, heeft features, geometrie, entiteiten en graphs.  Die adresseerbaarheid kan naast een vaste verblijfsplaats ook een flexibele ligplaats of standplaats zijn. Het is begrijpelijk dat er vele verblijfsobject typen zijn: van woonfunctie tot kantoorfunctie en van onderwijsfunctie tot sportfunctie. Daarnaast is er voor elk object een nummeraanduiding, een gebiedsaanduiding, een pandaanduiding en woonplaatsaanduiding.

Zo kan je aan het unieke identificatienummer van elk pand het bouwjaar zien en of het in gebruik is, leeg staat of is gesloopt. Daarnaast heeft het een woonfunctie, een grondoppervlakte en een gebruiksoppervlakte in m² en of het een verblijfsobject in gebruik is. Ook is postcode en huisnummer te zien en op welke datum die nummeraanduiding is uitgegeven (meestal de koopdatum). Tenslotte is de openbare ruimte benoemd waar het object aan is gerelateerd, de straat en woonplaats waar deze openbare ruimte zich bevindt.

Woning APK
De woning-APK is de naam voor een keuring waarbij de elektrische installatie, gasinstallatie en afvoer/riolering worden gecontroleerd. Hoewel er sprake was dat deze keuring verplicht zou gaan worden, is dit nog steeds niet gebeurd. Hooguit voor risico-woningen zoals studentenhuizen of oude vooroorlogse woningen die zijn aangewezen voor een verplichte APK. De NEN 8025 is de norm die deze periodieke keuring beschrijft en is bedoeld voor bestaande woningen. Zoals ik in het begin van deze blog aangaf zijn er in Nederland ongeveer 7,8 miljoen woningen; jaarlijks wordt er slechts 1% woningen bijgebouwd (2018: 66.000 stuks) terwijl een vergelijkbaar aantal woningen jaarlijks wordt gerenoveerd.

Op 1 januari 2021 treedt de Wet kwaliteitsborging bouw in werking en dit jaar worden al bij eenvoudige bouwprojecten proefprojecten uitgevoerd. Wat houdt de nieuwe wet in? Onder andere dat de aannemer een digitaal dossier voor elke nieuwbouwwoning aan de consument overhandigt. Het voorstel is hierin ook het energielabel op te nemen omdat bij de oplevering van een gebouw ook altijd een energielabel dient te worden bepaald. De NEN heeft hiervoor de Nederlandse Praktijk Richtlijn in ontwikkeling. Het energielabel is echter niet alleen verplicht bij oplevering, maar ook bij verkoop en verhuur. Dus de vraag is waarom we niet gelijk een digitaal dossier voor alle 7,8 miljoen Nederlandse woningen aanleggen. Technisch is dit allang mogelijk. Bij Fortierra hebben we reeds de open data van alle EU-panden digitaal en – belangrijker – volgens alle EU-conformiteitsrichtlijnen, beschikbaar.

DigiDealGO
De minister stimuleert de Digitaliseringsdeal Gebouwde Omgeving. DigiDealGO is een afspraak tussen overheid, brancheverenigingen, installatiesector en toeleverende industrie. Doel is naast kennisontwikkeling, nieuwe diensten en innovatie om gebouw-informatie digitaal toegankelijk te maken. Elk huishoudelijk apparaat, elke auto of zelfs fiets heeft tegenwoordig een EU-gekeurd digitaal dossier. Het is te gek voor woorden dat voor de grootste investering die consumenten doen – het kopen van een huis – deze dossiervorming niet geregeld is en (!) dus niet gebeurt.

De bouwsector verkeert op het gebied van digitalisering en integrale systeem engineering nog in de vorige eeuw van stenen stapelen en onderaannemers de systemen laten installeren (en de data laten behouden). Een geïntegreerd overzicht van een woning, inclusief systemen, kan nog niet aan de consument worden gegeven. Daarnaast hebben we een woningvoorraad waar we steeds meer (digitale) informatie over moeten kunnen laten zien, of het nu een energielabel is, de fysieke veiligheid of thuiszorg. Er valt nog veel te doen . . .

Photo by Henry & Co. on Unsplash