De UK overweegt wiskunde tot 18-jarige leeftijd als verplicht vak in te voeren. In Engeland krijgt de helft van alle 16 tot 19-jarigen wiskundeonderwijs. De vaardigheden van wiskunde zijn volgens premier Rishi Sunak in onze data-gedreven wereld belangrijker dan ooit. Het percentage leerlingen dat in Nederland wiskunde krijgt, ligt hoger. Hoewel het alleen bij VWO-leerlingen verplicht is. Veel leerlingen laten, zodra ze de kans krijgen, het vak wiskunde – als lastig vak – snel vallen. Sommigen vinden zo’n verplichting overdreven omdat voor veel beroepen wiskunde weinig extra’s toevoegt. Rekenvaardigheid en datavaardigheid zijn in hun ogen veel belangrijker.

Het belang van rekenvaardigheid

In onze technische en digitale wereld is rekenen overal om ons heen. Getallen, verhoudingen, patronen, algoritmen en grafieken. Het laatste alleen al om de besmettingscijfers van de afgelopen corona epidemie te kunnen begrijpen. Rekenen is een basisvaardigheid die iedereen naast lezen, schrijven, mondelinge taalvaardigheid en sociaal maatschappelijke competenties moet bezitten als men van school komt. Afgelopen jaren heeft de Onderwijsinspectie rekenen als speerpunt aangemerkt. De afgelopen jaren haalde slechts 33 procent van de leerlingen aan het eind van de basisschool niveau 1S voor rekenen-wiskunde. Daarmee ver verwijderd van het streefniveau van 66 procent. We hebben dus nog best wat in te halen. 

Ook in de US woedt een discussie over achterblijvende reken- en wiskundige vaardigheden. Het blijkt dat vooral de import van (slimme) buitenlandse leerlingen en immigranten de algemene cijfers er nog redelijk doet uitzien, maar de ‘doorsnee’ Amerikaan heeft deze vaardigheden steeds minder. En kiest daar op school ook liever niet voor. Omdat de VS ge-outsourcede productie aan het terughalen is, groeit de behoefte aan technisch vaardige werknemers. Vanwege de wiskunde-aversie vervangen opleidingen de ‘lastige’ vakken door het hippere ‘data-analytics’. Maar data-analyse is nu juist gebouwd op die belangrijke wiskundige en statistische voorkennis. Het hippere vak lijkt zich ook meer te richten op data vaardigheid – ook belangrijk – maar niet op serieuze data analyse en wiskundig inzicht.   

Datavaardigheid

Datavaardigheid zou eigenlijk een basisvaardigheid moeten zijn, maar het vervangt niet rekenen of wiskunde. In de datagedreven maatschappij moet iedereen naast het alfabet ook het digibet kennen. Begrijpen hoe een digitale wereld werkt, hoe je data kunt downloaden en uploaden, hoe data gemanipuleerd kan worden en hoe data heel makkelijk kan worden gekopieerd, verspreid en voor heel lange tijd – gewild of ongewild – bewaard blijft. Om goed te kunnen lezen en schrijven hoef je geen Neerlandicus te zijn. Zo hoef je als digitaal-vaardige ook beslist geen data-wetenschapper te zijn. Maar wel, net als taal en spraak, die wereld begrijpen en je daar op goede wijze verstaanbaar kunnen maken. 

Onderdeel van datavaardigheid is ook met bekende applicaties kunnen omgaan. Hoe je email, tekst, presentaties en calculaties met de computer kunt maken en gebruiken. Maar ook dat je, net als je begrijpt hoe huizen en auto’s gebouwd worden, begrijpt hoe een informatie-huishouding is opgebouwd en wordt gebruikt. Praktische kennis om in de steeds verder digitaliserende, maar vooral virtualiserende wereld te blijven begrijpen wat er gebeurt. Juist het ‘virtuele’ maakt het voor velen lastig om dieper te begrijpen wat zich allemaal in die black box van het internet en het web gebeurt. Terwijl we tegenwoordig daar – van opstaan tot naar bed gaan – in leven, communiceren en ons werk doen. 

STEM als technische basis

STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) wordt de toekomst van het technische onderwijs genoemd. Ook wel STEAM als het vak Arts – creativiteit en artistieke expressie – is toegevoegd. STEAM education is een paradigma shift van traditioneel onderwijs gebaseerd op het herhalen en reproduceren van kennis naar een modernere werk- en leerwijze. Sommigen koppelen de ‘A’ ook met Architectuur: het kunnen denken in concepten en systemen. Vaardigheden en kennis nodig voor de nieuwe generatie leiders en innovators voor het oplossen van onze complexe, technische wereldproblemen zoals de elektrificatie, onze energietransformatie, de ammoniak- en nitraat-uitdagingen en de noodzakelijke adaptie van klimaatverandering. 

Technologie stimuleert ook de transformatie en innovatie in zorg, detailhandel en financiële wereld. Niet alleen repetitieve en administratieve taken automatiseren, maar ze ook menselijker maken. Gartner voorspelt dat 80 procent van de managementtaken (bijv. gegevensverzameling, tracking en rapportage) in 2030 door AI zal worden uitgevoerd. Echter zachte vaardigheden kan een computer niet nabootsen zoals teamwerk, samenwerking, creativiteit en aanpassing aan verandering. Het National Bureau of Economic Research ontdekte een groeiende vraag naar technisch geschoolde werknemers met sociale vaardigheden. Een sterke set van soft skills om veelzijdig te zijn. En meer groeimogelijkheden te hebben op de huidige arbeidsmarkt.

Zachte vaardigheden

De vraag naar zachte vaardigheden leidt tot de creatie van nieuwe curricula om diegenen die streven naar wetenschap, technologie, techniek en wiskunde (STEM) voor te bereiden om te voldoen aan de veranderende behoeften van de hedendaagse beroepsbevolking. De rollen binnen STEM-gebieden zijn veranderd en vragen om meer allround professionals met achtergronden en vaardigheden die niet alleen verband houden met technische studies, maar ook met creativiteit en kunst. Creatieve vaardigheden en kennis van kunst, zoals ontwerpen, schrijven en geschiedenis ondersteunen STEM-medewerkers om problemen op meer innovatieve manieren op te lossen.

Door kunsten te integreren in STEM, omvatten op STEAM gerichte curricula de studies van geesteswetenschappen, taalkunsten, dans, drama, muziek, beeldende kunst, design, nieuwe media en meer. Studenten die een van deze onderwerpen beheersen, maken zichzelf beter verkoopbaar in het huidige arbeidsmarkt. Van het senior management vindt 57 procent soft skills belangrijker dan hard skills. Creativiteit, overtuigingskracht en samenwerking zijn de belangrijkste vaardigheden die bedrijven zoeken bij potentiële werknemers. 

Interdisciplinaire samenwerking

Volgens technologie- en engineeringbedrijf Emerson bevindt het tekort aan STEAM-medewerkers zich in de VS op een crisisniveau en de vraag naar deze expertise groeit nog steeds enorm. Uit onderzoek van Deloitte bleek de kloof tot 2028 – alleen al in de maakindustrie – naar schatting 2,4 miljoen banen. Een studie van de Washington Post laat zien dat 92 procent van leidinggevenden en engineers minimaal een bachelor heeft en 47 procent een graduaat. Daarvan had 37 procent een diploma in engineering of computertechnologie, de overige 63 procent een diploma in een breed scala van vakgebieden zoals bedrijfskunde, boekhouding, kunst, gezondheidszorg en geesteswetenschappen.

“Interdisciplinaire samenwerking is het nieuwe normaal”. Veel van ’s werelds beste ingenieurs en wetenschappers hebben waardering voor kunst of zijn zelf kunstenaar. Hun interesses en talenten zijn niet in één discipline te vangen. STEAM-loopbanen omvatten vele gebieden, zoals architect, geluidstechnicus, grafisch ontwerper, productontwerper, stedenbouwkundige conservator of archeoloog. De werkgelegenheid binnen in dit brede technische veld zal blijven groeien. Werkgelegenheid voor bijvoorbeeld informatie-beveiligingsanalisten zal tot 2026 met 28 procent per jaar groeien. Andere STEM-beroepen zoals wiskundigen en statistici hebben een verwachte groei van 33 procent. Een opleiding in techniek blijkt heel duidelijk steeds meer een garantie voor levenslange werkgelegenheid. 

Photo by JESHOOTS.com