English version: scroll down

Zijn Stablecoins en Starlink de stille revoluties van dit decennium? Twee technische doorbraken die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben, maar wel degelijk een diepe overeenkomst delen: ze ondermijnen de fundamenten van bestaande, nationale systemen. Echte globalisering dus. Waar Starlink landsgrenzen en nationale controle over communicatie vervaagt, doen Stablecoins hetzelfde met geld en financiële macht. Beiden zetten gevestigde instituties buitenspel en geven burgers overal ter wereld nieuwe instrumenten in handen. En juist daarin ligt hun disruptieve kracht.

Digitalisering voorbij de oude wereld

Tot nu toe betekende ‘digitalisering’ vaak het digitaliseren van bestaande processen en organisaties: papieren formulieren werden pdf’s, fysieke loketten werden websites en banktransacties werden internetbankieren. Handig, maar het bleef in wezen dezelfde wereld – alleen sneller en efficiënter.

Stablecoin en Starlink markeren een fundamenteel ander moment. Dit is de échte doorbraak van digitalisering: een nieuwe wereld die mogelijk is omdat we inmiddels zo ver zijn gedigitaliseerd. Niet langer een digitale laag over oude processen, maar volledig nieuwe structuren – digital native – die de traditionele wereld vervangen. Het verschil tussen ‘gedigitaliseerde’ bestaande processen en systemen versus een volledig nieuwe digitale werkelijkheid.

Wat zijn Stablecoins eigenlijk?

Een Stablecoin is een digitale munt die gekoppeld is aan een stabiele waarde – meestal de Amerikaanse dollar, maar soms ook de euro of goud. Anders dan Bitcoin of Ethereum is het doel van Stablecoin juist gegarandeerde stabiliteit: één digitale dollar blijft gegarandeerd een dollar waard. Stablecoins vormen de brug tussen traditionele, door nationale banken gesteunde financiële systemen en de grenzeloze, globale wereld van cryptovaluta en blockchain.

In plaats van een bankrekening bij een lokale bank, heb je een smartphone en internetverbinding nodig. Daarmee kan je digitale dollars ontvangen, opslaan en versturen – onafhankelijk van in welk land je woont of welke bank je (niet) vertrouwt. Met de komst van digitale simkaarten (eSIMs) en internationale aanbieders die wereldwijd data leveren, wordt dus zelfs de rol van telecombedrijven minder relevant. Net als banken verliezen ook zij hun positie als nationale poortwachters. Bedrijven als Starlink, Airalo en Helium zijn internationale digitale-first alternatieven die rechtstreeks toegang geven tot netwerken – zonder tussenkomst van nationale partijen.

De voordelen voor miljarden mensen

De kracht van Stablecoins wordt zichtbaar als je kijkt naar de concrete voordelen:

• Financiële inclusie: Wereldwijd hebben miljarden mensen geen toegang tot een bankrekening. Voor hen biedt een Stablecoin-wallet op hun telefoon ineens de mogelijkheid om geld te ontvangen, sparen en betalingen te doen. Een digitale dollar is in veel landen betrouwbaarder dan de lokale munt of een corrupte bank.
• Grensoverschrijdende handel: Voor kleine ondernemers is internationale handel vaak duur en omslachtig. Stablecoins maken het mogelijk om direct wereldwijd betalingen te ontvangen zonder hoge wisselkosten of onbetrouwbare tussenpartijen.
• Bescherming tegen inflatie: In landen als Venezuela, Turkije of Nigeria verdampt spaargeld razendsnel door hyperinflatie. Een Stablecoin gekoppeld aan de dollar biedt mensen bescherming en zekerheid – letterlijk levensreddend.
• Digitale soevereiniteit: Stablecoins geven individuen directe controle over hun eigen bezit, zonder afhankelijk te zijn van banken of staten. Dat opent kansen, maar zet tegelijkertijd de geopolitieke verhoudingen op scherp.

Peer-to-peer en het verdwijnen van bankmodellen

Een ander cruciaal aspect is dat transacties met Stablecoins peer-to-peer verlopen. Gebruikers wisselen direct onderling waarde uit via een blockchain als digitale boekhouding, zonder tussenkomst van een bank. Deze betalingen zijn razendsnel en kennen nauwelijks transactiekosten. Daarmee verdwijnt het belangrijkste verdienmodel van banken: het innen van kosten op betalingsverkeer en internationale transfers. En dus ook de controle daarop.

Banken kijken met argwaan naar Stablecoins. Hun traditionele rol als poortwachter van geldstromen wordt uitgehold en hun inkomstenstromen staan onder druk. Ook overheden zien Stablecoins als een bedreiging, omdat betalingen een vorm van anonimiteit terugkrijgen die doet denken aan ouderwets contant geld. Daarmee verliezen niet alleen banken, maar ook staten hun grip op het betalingsverkeer – en dus op toezicht, belastinginning en controle.

Digitale soevereiniteit ontstaat overal

Deze ontwikkeling is niet beperkt tot communicatie en betalingen. Soevereiniteit wordt steeds vaker digitaal ingevuld. Estland loopt hierin voorop: het land biedt een digitaal staatsburgerschap aan, zonder fysiek in Estland te wonen. Daarmee is het mogelijk om als ‘virtuele Estlandse burger’ toegang te krijgen tot overheidsdiensten, bedrijfsregistratie en zelfs de Europese markt.

Nog recenter accepteert Malta officieel DAO’s (Decentralized Autonomous Organizations) bij hun Kamer van Koophandel als rechtsgeldige, digitale bedrijven. Daarmee erkent een EU-lidstaat organisaties die volledig digitaal en autonoom bestaan – los van traditionele staatsgrenzen. Het contrast is groot, want elders binnen de EU heerst juist grote politieke reserve tegenover digitale identiteiten, munten en bedrijven die buiten nationale controle vallen.

De geopolitieke dimensie

Met Stablecoins komt de vraag op tafel: welke munt zal uiteindelijk de drager worden van dit nieuwe systeem? Voorlopig is dat de Amerikaanse dollar. De meeste Stablecoins zijn dollar-gedekt en zolang de VS diepe kapitaalmarkten, militaire slagkracht en geopolitieke invloed heeft, blijft die positie sterk. Toch zien we barstjes in die dominantie.

China duwt de yuan stap voor stap richting internationalisering, inclusief een eigen digitale variant, de e-CNY. De eerste concrete stap richting politieke acceptatie van Stablecoins werd juist weer in de VS gezet. Trump zette de deur op een kier om Stablecoins te erkennen. Hij begrijpt het geopolitieke belang voor de VS en vooral voor de dollar: beter de Amerikaanse munt in digitale vorm dominant houden, dan die macht kwijtraken aan concurrenten.

De euro mist door politieke versnippering en gebrek aan militaire en geopolitieke macht de aantrekkingskracht van de dollar. De oude ECU – een mandje van sterke nationale munten – was een robuuster instrument dan de huidige euro, een politiek compromis dat de nationale behoeften van geen enkel Europees land volledig invult. De ECU bood die ruimte en flexibiliteit wél en gaf daarmee stabiliteit. De EEG als economisch samenwerkingsverband van landen met hun eigen munten en geopolitiek, was achteraf beter dan de huidige EU: een dure machteloze ‘vakbond’ van landen, een technocratisch moloch dat geopolitiek nauwelijks iets in de melk te brokkelen heeft. 

Een blik op de lange termijn

Als we nog verder uitzoomen, zien we dat de dominantie van financiële machten en valuta’s zelden eeuwig is. Historisch bekeken duren zulke hegemonieën vaak zo’n 250 jaar: staten, families, banken en netwerken die de wereldorde financieel domineren, verliezen uiteindelijk hun positie. Rond 250 jaar geleden begon de Amerikaanse en daarmee de dollar-dominantie, met grote bankfamilies op de achtergrond. Die cyclus loopt op zijn eind. Het past in het patroon van lange golfbewegingen dat ook in economie (Kondratieff) en geopolitiek zichtbaar is. Stablecoins zouden dus niet zomaar een technische innovatie kunnen zijn, maar een signaal dat een nieuw financieel tijdperk zich aandient.

“De paradox is duidelijk: voor burgers betekenen stablecoins vrijheid, zekerheid en inclusie.
Voor staten en instituties betekenen ze verlies van verworven macht en controle.
De grote vraag is hoe deze spanning zich de komende jaren zal ontwikkelen.”

Photo by RDNE Stock project

————————— Translated by ChatGPT —————————

Stablecoins and Starlink: The Real Breakthroughs?

Are stablecoins and Starlink the silent revolutions of this decade? Two technological breakthroughs that at first glance seem unrelated, yet share a profound similarity: they undermine the foundations of existing national systems. Real globalization, in other words. Where Starlink blurs national borders and erodes state control over communication, stablecoins do the same with money and financial power. Both sideline established institutions and hand citizens around the world new instruments. And it is precisely there that their disruptive force lies.

Digitalization Beyond the Old World

So far, “digitalization” has usually meant digitizing existing processes and organizations: paper forms became PDFs, physical counters turned into websites, and bank transfers became online banking. Convenient, but essentially the same world — only faster and more efficient.

Stablecoins and Starlink mark a fundamentally different moment. This is the real breakthrough of digitalization: a new world, possible because we have already digitized so far. No longer just a digital layer on top of old processes, but entirely new, digital-native structures that replace the traditional world. The difference between digitized legacy systems and a fully digital reality becomes clear here.

What Are Stablecoins?

A stablecoin is a digital token pegged to a stable value — usually the US dollar, but sometimes the euro or even gold. Unlike Bitcoin or Ethereum, which fluctuate wildly, the very purpose of a stablecoin is guaranteed stability: one digital dollar remains equal to one real dollar. Stablecoins form the bridge between traditional, bank-backed financial systems and the borderless, global world of cryptocurrency and blockchain.

Instead of a bank account at a local bank, all you need is a smartphone and an internet connection. With that, you can receive, store, and transfer digital dollars — regardless of which country you live in or which bank you (don’t) trust. With the rise of digital SIMs (eSIMs) and global providers offering worldwide data, even the role of telecom companies becomes less relevant. Like banks, they too are losing their position as national gatekeepers. Companies like Starlink, Airalo, and Helium are international, digital-first alternatives providing direct network access — without national intermediaries.

Benefits for Billions

The power of stablecoins becomes visible when looking at their concrete advantages:

• Financial inclusion: Billions of people worldwide lack access to a bank account. For them, a stablecoin wallet on their phone suddenly provides the ability to receive money, save, and make payments. A digital dollar is often more reliable than the local currency or a corrupt bank.
• Cross-border trade: For small entrepreneurs, international commerce is often costly and complicated. Stablecoins enable them to receive global payments directly, without high exchange fees or unreliable intermediaries.
• Protection against inflation: In countries like Venezuela, Turkey, or Nigeria, savings evaporate under hyperinflation. A dollar-backed stablecoin offers protection and certainty — sometimes literally lifesaving.
• Digital sovereignty: Stablecoins give individuals direct control over their assets, independent of banks or states. That opens opportunities but simultaneously sharpens geopolitical tensions.

Peer-to-Peer and the Disappearance of Bank Models

Another crucial aspect is that stablecoin transactions are peer-to-peer. Users exchange value directly via a blockchain ledger, without a bank in between. Payments are nearly instant and come with almost no fees. This wipes out the primary revenue model of banks: charging for payments and international transfers. And with it, their control.

Banks view stablecoins with suspicion. Their traditional role as gatekeepers of money flows is being hollowed out, and their income streams are under pressure. Governments, too, see them as a threat because they reintroduce a form of anonymity reminiscent of old-fashioned cash. As a result, not only banks but also states lose their grip on financial flows — and thus on oversight, taxation, and control.

Digital Sovereignty Everywhere

This development is not limited to communication and payments. Sovereignty itself is increasingly taking digital form. Estonia leads the way: it offers digital citizenship without requiring residence. As a “virtual Estonian citizen,” you can access government services, register companies, and even enter the European market.

More recently, Malta went further: it officially recognizes DAOs (Decentralized Autonomous Organizations) as legitimate companies within its Chamber of Commerce. An EU member state now acknowledges organizations that exist fully digitally and autonomously, outside of traditional state borders. The contrast is striking: elsewhere in the EU, strong political resistance remains against digital identities, currencies, and companies that operate outside national control.

The Geopolitical Dimension

With stablecoins comes the big question: which currency will ultimately anchor this new system? For now, the US dollar. Most stablecoins are dollar-backed, and as long as the US retains deep capital markets, military might, and geopolitical influence, that position remains strong. Yet cracks are beginning to show.

China is pushing the yuan step by step into internationalization, including a digital version, the e-CNY. In the US, however, the first real political steps toward stablecoin recognition were taken. Trump opened the door slightly to acknowledging stablecoins. He understood the geopolitical significance: better to keep the dollar dominant in digital form than lose that power to competitors.

The euro, by contrast, suffers from political fragmentation and a lack of military and geopolitical weight. The old ECU — a basket of strong national currencies — was a more robust instrument than today’s euro, a political compromise that satisfies no single European country’s needs. The ECU offered flexibility and stability. By abandoning the EEC (European Economic Community) — an economic cooperation of strong nations with their own currencies and geopolitical clout — Europe may have traded strength for weakness. Today’s EU is more a costly, powerless “trade union” of countries, a technocratic behemoth with little geopolitical leverage.

A Long-Term Perspective

Zooming out further, the dominance of financial powers and currencies rarely lasts forever. Historically, such hegemonies last about 250 years: states, families, banks, and networks that dominate the world order eventually lose their position. Roughly 250 years ago, the American cycle — and with it dollar dominance — began, backed by great banking families. That cycle is now approaching its end.

It fits within the broader rhythm of long economic waves (Kondratieff cycles) and geopolitical patterns of rise and decline. In that sense, stablecoins may not be just a technical innovation, but a signal of a new financial era.

The Paradox

“The paradox is clear: for citizens, stablecoins mean freedom, security, and inclusion.
For states and institutions, they mean a loss of power and control.
The real question is how this tension will unfold in the years to come.”