Technische schuld is de achterstand in onderhoud, of het nu gaat om woningen, energie-infrastructuur, bruggen of digitale systemen. Zonder tijdige investeringen leidt deze achterstand onvermijdelijk tot verval, met uiteindelijk grootschalige vervangingen als enige optie. Wat geldt voor de fysieke wereld, geldt ook voor informatietechnologie: zowel hardware als software hebben onderhoud nodig. Wanneer technische schuld te hoog oploopt, ontstaat een vicieuze cirkel van storingen, defecten en toenemende kosten. Vaak gebeurt dit nog voordat de oorspronkelijke investering volledig is afgeschreven.

Daarnaast belemmert technische schuld innovatie. Hoe kun je immers vooruitkijken naar de toekomst als je voortdurend bezig bent met het oplossen van de problemen uit het verleden? Zoals een bekend gezegde luidt: “You’ve got to weed the garden to make room for prize-winning flowers.”

De onzichtbare last van organisaties

Voor veel grote organisaties is technische schuld een sluimerend probleem dat steeds groter wordt, vaak door jarenlange bezuinigingen. Het gevolg? Een neerwaartse spiraal waarin de schuld exponentieel toeneemt en de organisatie gevangen raakt in een patroon van reactief herstel. Slechts weinigen in leiderschapsposities hebben de moed of visie om deze spiraal te doorbreken.

In plaats van technische schuld af te lossen, creëren organisaties vaak nog meer kortetermijnschuld, met desastreuze gevolgen op lange termijn. Bestuurders stappen niet zelden “opeens” op, vaak zonder hun beloften waar te maken of de fundamentele problemen op te lossen. Dit patroon herhaalt zich keer op keer, vaak met dezelfde negatieve resultaten.

Onwetendheid als katalysator

Het is verleidelijk om de schuld voor technische schuld af te schuiven op financiële beperkingen, maar het probleem gaat vaak dieper. Een gebrek aan begrip van de complexiteit van moderne informatiesystemen speelt een cruciale rol. Veel leiders onderschatten hoe ingewikkeld het is om duurzame en schaalbare IT-oplossingen te bouwen. Dit leidt tot een “appetijt” voor technische schuld: kortetermijnoplossingen krijgen voorrang, zonder inzicht in de langetermijngevolgen.

Het Dunning-Kruger-effect biedt een verklaring: mensen met beperkte technische kennis overschatten vaak hun eigen competenties, terwijl ze onvoldoende vertrouwen hebben in de experts die wél weten hoe IT effectief kan worden beheerd. Deze misvatting leidt tot slechte beslissingen, zoals goedkope, maar ineffectieve systemen, met uiteindelijk nog hogere kosten als gevolg.

De kern van het probleem: architectuur en complexiteit

Een fundamentele oorzaak van technische schuld is vaak het gebrek aan een goede architectuur van de informatiehuishouding. In de loop der jaren hebben leveranciersgestuurde architecturen geprobeerd oplossingen te bieden, maar dit waren vaak generieke antwoorden op specifieke problemen. Elk systeem heeft een unieke, robuuste, maar op maat gemaakte architectuur nodig die past bij de organisatie. Dit betekent dat het ontwerp onafhankelijk moet zijn van leveranciers en gebaseerd op de beste bestaande technologieën en methoden. Het ontwerp moet gericht zijn op de data die de organisatie gebruikt en in huis heeft en de informatieproducten die de organisatie maakt en levert.

Een cruciale les uit de fysieke wereld is dat vervanging soms noodzakelijk en zelfs verfrissend kan zijn. Deze benadering moet ook naar software worden gebracht. Maar software vereist daarnaast dynamisch onderhoud. Zoals eerder beschreven in mijn blog over de Normalized Systems Theory, zijn de ware helden van softwareontwikkeling degenen die “negatieve code” schrijven – waarbij code wordt gereduceerd en de complexiteit afneemt. Pas wanneer een wijziging in een programmabron het aantal regels code doet afnemen (‘negatieve’ code), zal de algehele kwaliteit, leesbaarheid of snelheid verbeteren. Ontwerpen in kleine softwaremodules – microservices – zorgt ervoor dat componenten als onafhankelijke ‘zwarte dozen’ kunnen worden beschouwd. Door deze modules elke paar maanden opnieuw te genereren, blijft de software jong en flexibel.

Het negeren van technische schuld leidt onvermijdelijk tot technisch faillissement. Hoewel dit niet dezelfde acute impact heeft als financieel faillissement, zorgt het wel voor een geleidelijke uitholling van bedrijven. Klanten haken af omdat innovatie stopt, en goodwill verdwijnt door voortdurende technische problemen. Het resultaat is hetzelfde: een organisatie die niet langer levensvatbaar is.

Acht stappen om uit de technische schuldenval te komen

Hoe keer je het tij? Hier volgen acht praktische stappen om technische schuld effectief aan te pakken:

1. Accepteer de situatie: Erkennen dat er technische schuld is, is de eerste stap. Ontkenning of uitstel zal de situatie alleen maar verergeren.
2. Vergeef fouten: Schakel negatieve gevoelens uit, of het nu richting jezelf of anderen is. Herstel begint met een open, positieve mindset.
3. Blijf weg van paniekoplossingen: Vermijd ad-hoc oplossingen die alleen tijdelijke verlichting bieden maar de schuld vergroten. Wees geduldig en systematisch.
4. Communiceer openlijk: Informeer betrokkenen, zoals collega’s of leidinggevenden, over de situatie. Transparantie schept vertrouwen.
5. Bouw opnieuw: Gebruik lessen uit het verleden om systemen opnieuw te ontwerpen en robuuster te maken. Investeer in training en technologie.
6. Prioriteer schuldaflossing: Reserveer middelen specifiek voor het aflossen van technische schuld, zonder andere projecten volledig te verwaarlozen.
7. Leer structureel: Analyseer welke beslissingen hebben geleid tot de opbouw van schuld, en implementeer structurele veranderingen om herhaling te voorkomen.
8. Creëer een discipline: Stel duidelijke richtlijnen en een cultuur in waarin onderhoud en consolidatie als prioriteiten worden beschouwd.

De toekomst van IT: duurzaam en veerkrachtig

Technische schuld is niet onvermijdelijk. Door strategische keuzes en moedige beslissingen kunnen bedrijven en organisaties hun schuld aflossen en voorkomen dat nieuwe schuld ontstaat. Dit vereist echter een fundamentele cultuurverandering. Organisaties die bereid zijn te investeren in onderhoud, architectuur en educatie, leggen een sterke basis voor duurzame groei en innovatie.

De vraag blijft: zijn we bereid om die verantwoordelijkheid te nemen voor de digitale wereld die we bouwen? Als het antwoord ‘ja’ is, wordt de volgende vraag: hoe organiseren we dat dan? Daar ga ik in een volgende blog op in. 

Photo by Pixabay

———————— translated with ChatGPT  ——————————

Technical Debt: A Ticking Time Bomb in Organizations

Technical debt refers to the maintenance backlog, whether in housing, energy infrastructure, bridges, or digital systems. Without timely investment, this backlog inevitably leads to decay, with large-scale replacements becoming the only option. What holds true for the physical world also applies to information technology: both hardware and software require maintenance. When technical debt grows too large, it creates a vicious cycle of failures, defects, and escalating costs—often before the initial investment has been fully amortized.

In addition, technical debt stifles innovation. How can you look to the future when you are constantly preoccupied with solving past problems? As the saying goes: “You’ve got to weed the garden to make room for prize-winning flowers.”

The Invisible Burden on Organizations

For many large organizations, technical debt is a lurking problem that grows steadily, often fueled by years of budget cuts. The result? A downward spiral in which the debt grows exponentially, trapping the organization in a pattern of reactive fixes. Few leaders have the courage or vision to break this cycle.

Instead of reducing technical debt, organizations often create additional short-term debt, with disastrous long-term consequences. Leaders frequently leave “suddenly,” often without fulfilling their promises or resolving fundamental issues. This pattern repeats itself, often with the same negative outcomes.

Ignorance as a Catalyst

It is tempting to blame technical debt on financial constraints, but the problem often runs deeper. A lack of understanding of the complexity of modern information systems plays a crucial role. Many leaders underestimate how challenging it is to build sustainable, scalable IT solutions. This leads to an appetite for technical debt: short-term solutions are prioritized without considering their long-term consequences.

The Dunning-Kruger effect provides some insight: individuals with limited technical knowledge often overestimate their own capabilities while lacking trust in the experts who know how to manage IT effectively. These misconceptions lead to poor decisions, such as opting for cheap but ineffective systems, resulting in even higher costs down the line.

The Core Issue: Architecture and Complexity

A fundamental cause of technical debt is the (lack of) a solid architecture for information management. Over the years, vendor-driven architectures have attempted to provide solutions, but these often offered generic answers to specific problems. Every system requires a unique, robust, and tailored architecture that aligns with the organization’s needs. This means designs must be vendor-independent and based on the best available technologies and methods, focusing on the data the organization uses and the information products it delivers.

A critical lesson from the physical world is that replacement is sometimes necessary, even refreshing and satisfying. This approach should also be applied to software. But software also requires dynamic maintenance. As discussed in my blog on Normalized Systems Theory, the real heroes of software development are those who write “negative code”—reducing code complexity. Only when a program update decreases the number of lines of code (“negative” code) will overall quality, readability, and speed improve. Designing small software modules—microservices—ensures components can function as independent “black boxes.” By regenerating these modules every few months, the software remains young and flexible.

Ignoring technical debt inevitably leads to technical bankruptcy. While this does not have the same immediate impact as financial bankruptcy, it gradually erodes companies. Customers leave as innovation stalls, and goodwill evaporates due to persistent technical issues. The result is the same: an organization that is no longer viable.

Eight Steps to Escape the Technical Debt Trap

How can organizations turn the tide? Here are eight practical steps to effectively address technical debt:

1. Acknowledge the Situation
   Recognizing the existence of technical debt is the first step. Denial or delay will only worsen the situation.
2. Forgive Mistakes
   Let go of negative emotions, whether toward yourself or others. Recovery starts with an open, positive mindset.
3. Avoid Panic Solutions
   Steer clear of ad-hoc fixes that only provide temporary relief but exacerbate the debt. Be patient and systematic.
4. Communicate Openly
   Inform stakeholders, such as colleagues or executives, about the situation. Transparency builds trust.
5. Rebuild Thoughtfully
   Use lessons from the past to redesign systems and make them more resilient. Invest in training and technology.
6. Prioritize Debt Repayment
   Allocate resources specifically for addressing technical debt without completely neglecting other projects.
7. Learn from Mistakes
   Analyze the decisions that led to the accumulation of debt and implement structural changes to prevent recurrence.
8. Establish a Discipline
   Set clear guidelines and foster a culture where maintenance and consolidation are prioritized.

The Future of IT: Sustainable and Resilient

Technical debt is not inevitable. Through strategic decisions and bold action, businesses and organizations can pay off their debt and prevent new debt from accruing. However, this requires a fundamental cultural shift. Organizations willing to invest in maintenance, architecture, and education lay the groundwork for sustainable growth and innovation.

The question remains: Are we ready to take responsibility for the digital world we are building? If the answer is “yes,” the next question is: How do we organize this? I will address that in a future blog