In een eerdere blog sprak ik over nieuwe IT-beroepen die ik gekscherend de digitale loodgieter noemde. Iemand die uitvoerend in staat is allerhande digitale systemen die ons gewone leven omringen, te installeren, onderhouden en repareren. Beroepen als monteur, elektricien en slotenmaker die de digitalisering van zowel hun gereedschap als de door hen geïnstalleerde producten hebben gevolgd. Wie bel je als je app voor je digitale slot van je huisdeur niet meer werkt? De digitale slotenmaker! Die jouw specifieke slot, met die specifieke app op een specifiek mobiel apparaat weer ‘aan de praat’ krijgt? Of het slot van de auto? De automonteur die in plaats van kleppen stellen en koelvloeistof vervangen, nu jouw mobiele software moet updaten en mogelijk bij jouw wifi ‘vreemde’ storingen en bugs moet kunnen vinden en herstellen. Basisbehoeften die niet meer weg te denken zijn in onze digitale maatschappij. 

Digitale klusjesman

Natuurlijk wordt alles ingewikkelder toen we software in huis-, tuin- en keukenproducten gingen bouwen. De mogelijkheden en opties namen toe, het internet werd gekoppeld en opeens had je een stukje hightech in je keuken of tuin staan. Prachtig allemaal tot het moment dat er iets mankeert. En netwerkverbinding niet wil lukken. Een commando in het menu niet meer kan worden gevonden of niet reageert. Een CIO vertelde mij eens dat bij directie-vergaderingen men altijd van hem verwachtte dat hij de beamer of video wel ‘even aan de praat’ kon krijgen. Of de weigerende netwerkverbinding van een laptop oplossen. Hij was immers de enige (?) technische man in de directie  . . . 

De veelheid aan apparatuur, de daarop werkende typen software, de verschillende platformen die we zowel thuis als professioneel gebruiken. Langzaam aan hebben we zo een informatie complexiteit gecreëerd dat we een digitale klusjesman niet meer kunnen missen. Toch zie ik nog onvoldoende beroepsonderwijs zich juist op deze nieuwe ‘huis- tuin- en keuken’ beroepsopleiding richten. De vakman of -vrouw die vanuit praktische digitale basiskennis zich breed heeft opgeleid om de meest uiteenlopende digitale systemen te laten werken. En met elkaar veilig te laten communiceren. En dan niet in de high tech market, juist daar dus niet. Gewoon bij mensen thuis. Hen helpen systemen te installeren. Software te installeren en programmeren. Reparaties uit te voeren. Uitleg te geven. 

Helpende student.

De ‘helpende student’ was jarenlang de oplossing voor veel tv- en computerwinkels om hun klanten te ondersteunen. Of het zoontje van de buurvrouw die techniek studeerde en wel even kwam helpen. Ik kwam laatst een website tegen met de tekst ‘Uw slimme & gecertificeerde Computerstudent™’ inclusief trademark zelfs. Met tarieven per kwartier en zelfs  ‘voorfietskosten’. Heel professioneel en denk dat er een grote behoefte is aan dit soort ervaren medewerkers, nu nog als bijbaantje voor studenten, maar straks als gewone werkgelegenheid. 

Zonder werkende techniek, kan een data-analist zijn werk niet doen. Zonder internettoegang kan de big data specialist weinig. Heel veel werkzaamheden zijn tegenwoordig onmogelijk uit te voeren als de basistechniek en infrastructuur niet goed functioneert. Van laadpaal tot elektrische auto. Van alarmsysteem tot cv-ketel. Van slimme magnetron tot de wifi gekoppelde brandmelder en deurcommunicatie systeem. Soms weet men niet eens dat iets niet meer (goed) werkt. Dan laat techniek het afweten zonder dat men het in de gaten heeft. 

Vertrouwen in techniek

Een klant van ons had zonnepanelen en ontdekte, omdat hij via onze vastgoedpas regelmatig zijn energieverbruik monitorde, dat hij op een gegeven moment nauwelijks meer energie terug leverde. Bleek zijn omvormer slecht en nu zelfs kapot te zijn. Dus nieuwe omvormer besteld en het werkte weer prima, totdat de data van het netwerkbedrijf uit zijn slimme meter ‘opeens’ niet meer bij hem binnenkwam. Zijn opgewekte energie werd wel teruggeleverd maar door de slimme meter niet (meer) geregistreerd. Dus ook een nieuwe meter bij het netwerkbedrijf besteld om zeker te weten dat zijn data van zijn teruggeveerde stroom ook echt werd gemeten. En daarmee de garantie hebben dat hij voor die teruggeveerde energie ook inderdaad betaald zou worden.

Dit soort voorbeelden vraagt ook voor een gewone woning meer monitor-functies. En dan niet van elk apparaat separaat, maar als een soort woningdashboard voor alle slimme techniek in en rond de woning. Wat werkt goed, wat minder of niet volgens specificaties en waar zijn storingen? In eerdere blogs heb ik wel over de slimme meterkast geschreven. Of de meterkast 2.0. Een meterkast waar ook een stukje digitale techniek inzit dat alle digitale activiteiten in uw woning kan monitoren en eventueel kan bedienen. 

Meten is weten

Net als voor elektriciteit, gas en water een digitale meter die niet alleen meet wat voor data uw woning in- en uitgaat, maar ook de status van uw digitale woning meet, kent en beheer. Als uw licht niet brandt, de cv koud blijft of het water niet stroomt, dan heeft u dat snel genoeg in de gaten. Maar als uw zonnepanelen onvoldoende energie leveren, hackers uw slimme woning binnendringen of uw alarmcentrale geeft geen meldingen meer doorgeeft, dan kan dat probleem – zonder dat u er erg in heeft – lange tijd voortduren. En schade veroorzaken. 

Om in onze 7,7 miljoen woningen dit soort innovatie mogelijk te maken, hebben we uitvoerende digitale deskundigheid nodig. Beroepsopleidingen om deze studenten op te leiden. Niet als klussende bijverdienende student, maar als hoogwaardig opgeleide vakmensen. Die breder zijn dan de oude elektra en werktuigbouw opleiding die we nu nog vaak zien. Immers elk systeem in een woning, of het nu om gas, elektra, communicatie, elektronica of computertechniek gaat, moet door deze vaklieden kunnen worden geïnstalleerd, bediend en onderhouden. De grens tussen E en W is langzaam aan het vervagen en wordt een hele grote D. 

De digitale klusjesman

Digitale geletterdheid is voor iedereen van belang. Net zoals Nederlands kunnen spreken, lezen en schrijven. Maar niet iedereen hoeft een Neerlandicus of beroepsschrijver te zijn. Dat geldt voor digitale vaardigheden ook. Digitaal is de norm geworden. En vereist basiskennis en basisvaardigheden van iedereen. In een directie mag je verwachten dat iedereen de basics kent om de beamer in te stellen of de laptop te verbinden met het internet. Of de basiskennis heeft om veilig op het internet te kunnen werken. 

Maar zodra het technisch specifieker wordt, zijn specialisten hoog en laag nodig om die digitale techniek om ons heen in stand te houden. Een beroepsgroep in Nederland die nog veel te klein is. Een mooi vak voor iedereen die met zijn handen onder de mensen met pure techniek, digitale systemen en informatie infrastructuur wil werken. Die ‘gewoon’ vele soorten en maten digitale techniek in stand kan houden. Niet alleen in de zakelijke en professionele wereld, maar ook – en vooral – in huis, tuin en keuken. De energietransitie is deel ook een digitale transformatie in en rond de woning. Slimmer omgaan met energie vraagt ook digitale techniek die daar bij helpt. Dat maakt dat we 7,7 miljoen bestaande woningen hebben die op die energie- en digitale transitie wachten. En de vakmensen die dat in al die woningen kunnen realiseren en onderhouden. 

Photo by Marcel Strauß on Unsplash