‘Het internet zoals we het nu kennen, zal definitief verdwijnen’. Zo opende Amy Webb van Future Today Institute haar fantastische keynote op de SXSW conferentie afgelopen maart. Het oorspronkelijke netwerk waar we als mens zelf informatie moeten zoeken en overdragen, wordt door steeds slimmere AI een zelfstandig informatie-genererend netwerk. In plaats van dat wij informatie op het internet zoeken, zoekt het internet nu zelfstandig informatie voor ons. Maar dus ook over ons. Van de oude blauwe hyperlinks die ons ‘via clicks’ de weg wezen, gaan we naar een zelfstandig netwerk van ‘continuous info transfer’. Zoals Amy stelt: ‘We’ve entered the Assistive Computing Era’. De computer is via het slimme internet definitief de onzichtbare, natuurlijke en onmisbare hulp geworden in ons dagelijks leven. 

Mix van toepassingen

Amy gaf een overzicht van 35 herkenbare trends die als geheel een beeld geven waar we de komende jaren naar toe gaan. Geen enkele trend is dominant maar ze ondersteunen en beïnvloeden elkaar wel. Je moet als het ware op een vage manier door je wimpers kijken om in al die trends tezamen die nieuwe toekomst te herkennen. Dat is niet het Internet of Things. En ook niet het Internet of Everything. We zouden het zelfs geen internet meer moeten noemen. De term metaverse wordt vaak gebruikt om die nieuwe reactieve, virtuele ruimte te benoemen waar we naar toe migreren. Een zelfstandig internet waar onze fysieke en virtuele werelden samenkomen, deels samenvloeien en waar ook wij als mens een ‘onderdeel’ van zijn. 

Een ons omringende virtuele ruimte met bi-directionele links naar de bestaande fysieke realiteit. Het revolutionaire is dat het zaken mogelijk maakt die vroeger niet konden. Een samenkomst van Web3, generatieve AI, blockchain, smart contracts, reïnforcement learning with human feedback (FLHF), digital twins en self soevereine identiteit. Toepassingen van nieuwe techniek ontstaan vaak het eerst in de gaming, adult en militaire/industriële industrie, waarna financiële en andere dienstverlening en overheid trouwe volgers worden. De eerste zichtbare versies van de metaverse zien we juist ook daar voor het eerst ontstaan. Hoewel het zich nog in een vroeg stadium bevindt, maakt het real-time samenwerking, connectiviteit en ruimtelijk bewuste context mogelijk voor de gebruikers in die omgevingen. 

Van 2D naar 3D is dichterbij dan je denkt

Wat de industriële metaverse revolutionair maakt, is dat het uitdagingen die ruimtelijk van aard zijn, oplost. Wanneer militairen of fabrieksoperators tot nu toe bijvoorbeeld naar menselijke beweging in de ruimte keken, werd deze informatie vereenvoudigd tot vergelijkbare tweedimensionale formaten. Behulpzaam tot op zekere hoogte. Maar in een militaire en industriële metaverse kunnen de gegevens in hun volledige 3D-context worden gezien, geconsumeerd en geanalyseerd! Dat is waar het echte waarde begint te bieden. Denk aan de 3D-inzichten die drones in oorlogsgebieden toevoegen of nieuwe real-time 3D-overzichten van fabrieken. Het laatste biedt mogelijkheden om samenwerking in de industriële ruimte opnieuw vorm te geven, de fabrieksefficiëntie te verbeteren en ontwerpprocessen te stroomlijnen.

Deze industriële metaverse ligt niet meer in de toekomst want aan deze technologie wordt al jaren gewerkt. Mijn oude werkgever PTC werkte twintig jaar geleden, in de ‘oude’ CAD-CAM wereld al met digital twins om de fysieke en digitale wereld te verbinden. Maar moderne CAD-CAM systemen lossen nu veel ruimtelijke problemen op door hier metaverse toepassingen aan toe te voegen. Niet alleen de directe ruimtelijke samenwerking die mogelijk is met industriële metaverse, maar experts op afstand kunnen gegevens verzamelen om beter te begrijpen hoe werknemers, producten en machines door een ruimte bewegen, bijvoorbeeld een oorlogsgebied, fabrieksvloer of operatiekamer. Met ruimtelijke analyse die gegevens gebruiken om de prestaties te verbeteren, efficiëntie te identificeren en zelfs een digitaal grootboek in de ruimte te annoteren.

De digitale fabriek als voorbeeld

De industriële metaverse creëert allang digitale tweelingen waardoor verschillende personen nauwkeurig kunnen samenwerken aan een ontwerp of machine, compleet met gegevens en digitale geschiedenis, alsof ze er persoonlijk bij zijn en ze alle digitale informatie binnen handbereik hebben. Experts kunnen zichzelf naar de probleemruimte teleporteren en de ruimte begrijpen alsof ze er fysiek zijn. Experts op afstand en experts op het gebied van fabrieksoperaties, die fysieke barrières overstijgen door middel van 3D-contextuele gegevens over de ruimte en inzicht in de beweging van objecten in de 3D-ruimte.

Net zoals robotisering en fabrieksautomatisering in de jaren tachtig de leiding nam met de digitale en internetrevolutie – welke zich vervolgens uitbreide naar andere branches, overheid en samenleving – zo neemt de industrie de leiding in de metaverse. Waren de jaren zeventig en tachtig de innovatieve jaren van de ‘assisted physical robot’, nu – een Kondratieff periode verder – is dat de ‘assisted intellectual robot’ als onderdeel van de door Amy benoemde Assistive Computing Era. Defensie- en maakindustrie zien en herkennen meestal als eerste de toegevoegde waarde van deze samenhangende transformatie. Daarom wordt hard gewerkt aan allerhande nieuwe enterprise oplossingen die deze ‘assisted computing’ in de vorm van algoritmes, 3D-techniek, machine learning en kunstmatige intelligentie mogelijk maakt.

What if scenario’s

In het laatste deel van Amy’s presentatie gaat ze in op de vele ‘what if’ scenario’s die deze nieuwe toepassingen mogelijk maken. Niet alleen de ethische vragen als het goede en het kwade. Wat we willen en juist willen voorkomen. Maar vooral wat het voor onszelf betekent. Het is nu zo dichtbij dat we niet meer achterover kunnen zitten en wel zien wanneer het ons bereikt. Zij stelt dat je je bij elke trend de vraag moet stellen 1) kan ik of mijn concurrent het nu al gebruiken, 2) kan ik zeer binnenkort gaan toepassen of 3) het is pas op langere termijn interssant dus ik kan die ontwikkelingen voorlopig nog blijven monitoren. En als een trend een 1) krijgt, weet je wat je te doen hebt. 

De ontwikkeling van Web3, cloud computing en AI maakt momenteel een versnelling door omdat veel specifieke IT-hardware voor die toepassingen op de markt komt. Snelle processoren, lokale verwerking en parallel schakeling maakt dat edge-toepassingen revolutionaire resultaten laten zien. Grote centrale modellen in de cloud en razendsnelle lokale toepassingen aan de edge. Waren Alexa, Siri en Google assistent nog op afstand geplaatste, slimme toepassingen, met de komst van lokale, snelle open AI toepassingen wordt de lokale assisted computer werkelijkheid. De persoonlijke digitale assistent in de vorm van onze bestaande mobiele telefoon. 

Hoe klein wordt de assistive computer?

In de jaren vijftig dacht men nog dat er op aarde ‘slechts’ plaats zou zijn voor enkele grote fysieke computers bij enkele grote bedrijven. We hebben gezien dat uiteindelijk de computer als draagbare, mobiele telefoon in onze broekzak en handtas paste. Op dit moment denkt men dat AI alleen maar als grote applicatie kan worden ontwikkeld en gebruikt door de Big Tech bedrijven. Maar zoals in mijn vorige blog ‘we hebben geen slotgracht’ beschreven, is ook AI nu al aan de Big Tech ontsnapt en open source geworden. En zal ‘dus’ uiteindelijk als onze eigen persoonlijke digital twin in broekzak, handtas, pols of bril terecht komen.

Het eerste gesprek met een mobiele telefoon vond plaats op 3 april 1973. Nu precies vijftig jaar later is de eerste chatGPT app voor mobiele telefoons uitgekomen. De geschiedenis herhaalt zich nooit, maar rijmt altijd wel akelig herkenbaar . . .

Photo by ThisisEngineering RAEng on Unsplash